Καθαρό… νερό, χημικά δε φοβάται

Πολύτιμο αγαθό, αλλά και… επιρρεπές στη ρύπανση, το νερό του σπιτιού μας μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να «εμπλουτιστεί» με χημικές ουσίες ή και βαρέα μέταλλα. Τι λένε οι ειδικοί για το νερό στην Αττική και τα πιο διαδεδομένα φίλτρα;

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Πόσο «καθαρό» είναι το νερό που πίνουμε;

Η σαφής απάντηση δυστυχώς δεν είναι εύκολη.

Σε γενικές γραμμές, ως πόσιμο χαρακτηρίζεται το νερό που είναι καθαρό από φυσική, βιολογική και μικροβιολογική άποψη και μπορεί να καταναλώνεται χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου. Από την άλλη πλευρά, η ατμόσφαιρα, το έδαφος, το υπέδαφος, η χημική επεξεργασία, το δίκτυο ύδρευσης αλλά και οι σωληνώσεις του σπιτιού μπορούν να αποτελέσουν ρυπαντές του νερού, με αποτέλεσμα ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά να καταφεύγουν στην λύση των φίλτρων νερού.

Το χλώριο στο νερό της Αττικής

«Στην Αθήνα το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το χλώριο», μας λέει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλασσίων και Υδάτινων Ερευνών «Αρχιπέλαγος» κ. Θοδωρής Τσιμπίδης, «δεν υπάρχουν άλλα σοβαρά προβλήματα.

Επομένως ένα φίλτρο άνθρακα είναι ιδανικό για να αφαιρέσουμε το χλώριο». Βέβαια, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην συντήρηση του φίλτρου καθώς και την τακτική του αλλαγή, καθώς όπως τονίζει ο κ. Τσιμπίδης τα φίλτρα άνθρακα όσο αποτελεσματικά είναι μέσα στα χρονικά όρια που δίνει ο κατασκευαστής, τόσο επικίνδυνα γίνονται άπαξ και δεν αλλαχτούν όταν πρέπει μιας και ο άνθρακας είναι μια άκρως τοξική ουσία.Ο κ. Τσιμπίδης προτείνει για κάθε νοικοκυριό, προτού προβεί σε οποιαδήποτε αγορά, να κάνει πρώτα έναν χημικό έλεγχο του νερού. Μια μέση χημική ανάλυση κοστίζει περίπου εξήντα ευρώ και στην Αθήνα τουλάχιστον επικεντρώνεται στην ποσότητα χλωρίου που υπάρχει στο νερό, μια και το χλώριο χρησιμεύει για να καταστραφούν όλα τα βλαβερά βακτήρια.

Το χλώριο βέβαια, μπορεί να απομακρυνθεί από το νερό και χωρίς φίλτρο. Όντας μια ουσία που προέρχεται από την φύση, έχει το «πλεονέκτημα» ότι μπορεί να εξαερωθεί. Όπως μας πληροφορεί ο κ. Τσιμπίδας «Αρκεί να αφήσουμε το νερό σε μια κανάτα ανοικτή για μισή ώρα και η αλλαγή στην γεύση του γίνεται αισθητή».Τα παλαιά δίκτυα νερού σε περιοχές της Αττικής όπως η Κυψέλη και το Παγκράτι παρουσιάζουν μεγαλύτερα προβλήματα σε σχέση με τα πιο «καινούργια», τόσο όσον αφορά στη συγκέντρωση χλωρίου, όσο και στην σκουριά ή τη λάσπη από τις παλιές σωληνώσεις.

Το νερό στην υπόλοιπη Ελλάδα

«Η υπόλοιπη Ελλάδα είναι ένα χάος», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Τσιμπίδης. «Στα Οινόφυτα για παράδειγμα ακόμα και το πιο πιστοποιημένο νερό θα πρέπει να περνάει από τη διαδικασία της αντίστροφης όσμωσης. Επίσης, σε περιοχές γύρω από την Αττική έχουμε πολλά βαρέα μέταλλα, ιδιαίτερα σε περιοχές χαμηλού υψομέτρου και σε αγροτικές περιοχές, όπου ο υδροφόρος ορίζοντας είναι απαγορευτικός», προσθέτει.

Πότε να πάρω φίλτρο νερού λοιπόν;

* Αν οι σωληνώσεις του σπιτιού σας είναι παλιές ή κατοικείτε σε περιοχή που δεν έχει νερό καλής ποιότητας.
* Αν το νερό της περιοχής σας είναι «σκληρό», δηλαδή έχει πολλά άλατα.
* Αν έχετε στο σπίτι νήπια, εγκύους, ηλικιωμένους ή άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα νεφρά τους.
* Αν κουραστήκατε να δίνετε λεφτά για εμφιαλωμένα νερά, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις φυλάσσονται και μεταφέρονται σε θερμοκρασίες που υπερβαίνουν κατά πολύ τις ενδεικνυόμενες (το πολύ 18 βαθμούς Κελσίου).

Τι επιλογές έχω;* Φίλτρα άνθρακαΑπλή και οικονομική λύση και εύκολα στην εγκατάσταση, τα φίλτρα άνθρακα αφήνουν το νερό να περάσει από μέσα τους «μπλοκάροντας» ηλεκτρομαγνητικά χάρη στο προ – φίλτρο τους τα αιωρούμενα σωματίδια, δυσάρεστες οσμές και γεύσεις, χλώριο, χλωριούχες ενώσεις, φυτοφάρμακα και βαρέα μέταλλα (π.χ. μόλυβδο και υδράργυρο). Στη συνέχεια το νερό περνάει μέσα από ένα φίλτρο στερεοποιημένου άνθρακα, όπου και γίνεται άμεση μηχανική κατακράτηση, αφού οι πόροι του είναι μικρότεροι από 0,5 εκατομμυριοστά τού μέτρου.Προσοχή όμως, το φίλτρο κάποια στιγμή υφίσταται κορεσμό και θα πρέπει να το αντικαταστήσετε άμεσα, αλλιώς μπορεί να μετατραπεί σε εστία μικροβίων. Το πότε θα πρέπει να αντικατασταθεί εξαρτάται άμεσα από την ποσότητα νερού που περνά από μέσα τους, αλλά και τον χρονικό διάστημα που χρησιμοποιούνται. «Τα περισσότερα φίλτρα άνθρακα θα πρέπει να αλλάζονται κάθε έξι ή επτά μήνες το πολύ. Από εκεί και πέρα η αλλαγή τους έχει να κάνει τόσο με τον κατασκευαστή, όσο και με το είδος του φίλτρου», αναφέρει ο κ. Τσιμπίδης.Κόστος: Οι τιμές τους ξεκινούν από 100€ και φτάνουν μέχρι τα 800€, ανάλογα με το μέγεθος και την εταιρεία κατασκευής. Υπάρχουν επίσης και κανάτες με φίλτρο άνθρακα οι οποίες φυσικά κοστίζουν λιγότερο (από 20€)

* Φίλτρα αντίστροφης οσμωσης

Τα φίλτρα αυτά «αναγκάζουν» το νερό μέσω της εφαρμογής πίεσης να περάσει μέσα από μια ημιπορώδη μεμβράνη η οποία εμποδίζει τα βαριά ιχνοστοιχεία μετάλλου, τα άλατα και τα ανόργανα συστατικά. Ωστόσο, μόνο ένα μέρος του νερού περνάει από τη μεμβράνη (περίπου το 30%), καθώς το υπόλοιπο κατευθύνεται προς την αποχέτευση, παρασέρνοντας μαζί του μικροοργανισμούς και σωματίδια και «καθαρίζοντας» ουσιαστικά τη μεμβράνη, αυξάνοντας την διάρκεια ζωής της.

Η απώλεια μεγάλων ποσοτήτων νερού με την συγκεκριμένη μέθοδο είναι σίγουρα αποθαρρυντική (βλ. λογαριασμός ΕΥΔΑΠ), ενώ αρκετές συζητήσεις έχουν γίνει μεταξύ ειδικών για το κατά πόσο είναι εν τέλει σωστό να καταναλώνουμε νερό το οποίο είναι απαλλαγμένο από κάθε είδους στοιχεία. Σύμφωνα με τον κ. Τσιμπίδη στην Αθήνα δεν υπάρχει λόγος να χρησιμοποιήσουμε τέτοια φίλτρα. «Τα έχω δει σε πάρα πολλά σπίτια στην Αθήνα και το αποτέλεσμά τους είναι καταστροφικό. Μέσα από το νερό παίρνουμε πάρα πολλά ιχνοστοιχεία που δεν υπάρχουν στη διατροφή μας και τα οποία καταστρέφονται με τα φίλτρα όσμωσης. Σε καμία περίπτωση δεν θα συνιστούσα την χρήση τους στην Αθήνα», αναφέρει.

Πηγή

———————————————————————————

Χημικές Αναλύσεις: Ποιές, πού και με πόσα;

Πόσο ασφαλές είναι το νερό που πίνουμε; Το χύμα κρασί του αδερφού από το χωριό; Το μέλι του κολλητού; Οι επιλογές που έχουμε για να το διαπιστώσουμε πολλές. Ποιες είναι αυτές, πόσο κοστίζουν και τι θα πρέπει να προσέξουμε; Δύο χημικοί απαντούν… αναλυτικά.

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Οι χημικές αναλύσεις δεν είναι κάτι καινούργιο. Ανέκαθεν τα μεγάλα εργοστάσια παραγωγής προϊόντων στρέφονταν σε χημικά εργαστήρια για να ελέγξουν την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων τους. Προς την ίδια κατεύθυνση και οι αγρότες απευθύνονταν στα εργαστήρια αυτά για να αναλύσουν την ποιότητα και τη σύσταση του χώματος στα χωράφια τους. Όμως τον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότεροι ιδιώτες, όχι απαραίτητα επαγγελματίες του χώρου, καταφεύγουν στην εύκολη (και σχετικά φθηνή) λύση της χημικής ανάλυσης.

Τι άλλαξε άραγε;

«Ο περισσότερος κόσμος έχει πάψει πλέον να εμπιστεύεται τις Δημοτικές αρχές για την ποιότητα του νερού στο σπίτι του ή βρίσκει νερό από γεώτρηση στο εξοχικό του και θέλει να ελέγξει κατά πόσο είναι πόσιμο», λέει ο κ. Γιώργος Συραγάκης, Χημικός με Μεταπτυχιακό στη Διασφάλιση Ποιότητας Τροφίμων και Τεχνικός Διευθυντής του Εργαστηρίου Food Allergen Lab.

Ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας φυσικά, είναι και η οικονομική κρίση.«Λόγω της αυξημένης τιμής σε βασικά τρόφιμα στα σούπερ μάρκετ, ο Έλληνας στρέφεται ολοένα και περισσότερο απευθείας στον παραγωγό ή σε γνωστούς και φίλους, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που κάνουν ιδιοκατανάλωση, δηλαδή παράγουν οι ίδιοι τα τρόφιμα που καταναλώνουν», εξηγεί ο κ. Συραγάκης. Κίνηση λογική, αν αναλογιστεί κανείς πως το ελαιόλαδο για παράδειγμα, στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι σαφέστατα πιο ακριβό σε σχέση με τα… χέρια του παραγωγού. Επομένως, οι καταναλωτές προτιμούν να πληρώσουν την αρκετά φτηνή χημική ανάλυση και να πάρουν το προϊόν σε σαφώς πιο οικονομική τιμή, παρά να το «χρυσοπληρώσουν» αγοράζοντάς το τυποποιημένο.«Επίσης τον τελευταίο καιρό αρκετοί παραγωγοί ελαιόλαδου, οι οποίοι έβγαζαν μέχρι τώρα κάποιες ποσότητες και τις έδιναν σε εμπόρους, αποφάσισαν να τυποποιήσουν οι ίδιοι το προϊόν τους, στέλνοντάς μας δείγματα προς ανάλυση. Μερικοί μάλιστα θέλουν να το εξάγουν κιόλας», προσθέτει ο κ. Συραγάκης.

Ανάλυσέ τα

Τα πιο «δημοφιλή» τρόφιμα προς ανάλυση, σύμφωνα με τον κ. Συραγάκη, εκτός του νερού, είναι το ελαιόλαδο, το κρασί και το μέλι. Στο ελαιόλαδο γίνεται συνήθως πλήρης φυσικοχημική ανάλυση για βαρέα και μη μέταλλα, φυτοφάρμακα, διοξίνες, αλλεργιογόνα και μικροοργανισμούς, το μέλι ελέγχεται συνήθως για αντιβιοτικά και υπολείμματα φυτοφαρμάκων, ενώ το κρασί για θειώδη, αλλεργιογόνα και οχτρατοξίνη, μια ουσία που εφ’ όσον υπερβεί ένα συγκεκριμένο όριο είναι επικίνδυνη για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Αναλύσεις γίνονται επίσης και για λογαριασμό αγροτών, οι οποίοι φέρνουν δείγματα από χώμα για εδαφολογική εξέταση ή για ιδιώτες που επιθυμούν να φυτέψουν καλλωπιστικά φυτά στον κήπο τους και θέλουν να ξέρουν αν θα «πιάσουν». «Για την σωστή διαχείριση του έργου μας πρέπει να γνωρίζουμε τις συνθήκες που επιβάλουμε στα φυτά μας», λέει ο κ. Ιωάννης Κυριάκου, Χημικός – Περιβαλλοντολόγος και Υπεύθυνος των Υπηρεσιών Περιβαλλοντικής Αξιολόγησης και Αναλύσεων. «Για την ανάλυση των συνθηκών ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος είναι η επίσκεψη στο χημείο, ώστε να αναλυθούν τα στοιχεία που παρέχουμε στα φυτά μας σε επίπεδο ιόντων, ατόμων και μορίων», προσθέτει σχετικά.

Προσοχή στη διαπίστευση

Τα περισσότερα εργαστήρια χημικών αναλύσεων είναι διαπιστευμένα, υπάρχουν όμως και αρκετά τα οποία λειτουργούν χωρίς την διαπίστευση αυτή.

Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι παράνομα, καθώς η διαπίστευση είναι προαιρετική, αλλά σε κάθε περίπτωση ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να είναι προσεκτικός στην επιλογή.«Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιλογή του εργαστηρίου. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει έλεγχος, ούτε απαιτείται ειδική άδεια για την λειτουργία ενός χημείου. Δεν υπάρχει δηλαδή θεσμοθέτηση για το ποιός δικαιούται να “ανοίξει” ένα χημείο», λέει σχετικά ο κ. Κυριάκου και προσθέτει: «Η χημεία είναι μια πολύπλοκη επιστήμη η οποία κρύβει πολλές παγίδες. Ο αναλυτής πρέπει να είναι συνέχεια σε εγρήγορση, να έχει μεγάλη εμπειρία και αυξημένη κριτική ικανότητα ως προς τα αποτελέσματα που λαμβάνει». «Έλεγχος στα ιδιωτικά εργαστήρια γίνεται μια φορά τον χρόνο», λέει ο κ. Συραγάκης, ο οποίος είναι και ο ίδιος επιθεωρητής για λογαριασμό του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης, αλλά δεν δικαιούται να επιθεωρήσει άλλα ιδιωτικά εργαστήρια, παρά μόνο το Γενικό Χημείο του Κράτους.

Το Γενικό Χημείο του Κράτους

Όσον αφορά το τελευταίο, εκεί συνήθως απευθύνονται όσοι θέλουν να κάνουν πιο πολύπλοκές αναλύσεις.

Κατά κύριο λόγο δηλαδή, εταιρείες. Οι τιμές για τις αναλύσεις είναι σαφώς υψηλότερες σε σχέση με τα ιδιωτικά εργαστήρια, ενώ για να λάβει ο ενδιαφερόμενος τα αποτελέσματα για το δείγμα που κατέθεσε πιθανώς να χρειαστεί να περιμένει ένα χρονικό διάστημα, καθώς τηρείται σειρά προτεραιότητας. Για να καταθέσει κάποιος ένα οποιοδήποτε δείγμα προς εξέταση, θα πρέπει να απευθυνθεί στην αρμόδια υπηρεσία της περιοχής τουκαι να συμφωνήσει ποιες αναλύσεις θέλει να κάνει. Καταβάλλει το ποσό, καταθέτει το δείγμα και περιμένει τα αποτελέσματα, τα οποία εκδίδονται μέσα σε ένα χρονικό διάστημα ανάλογο με τον φόρτο αναλύσεων την περίοδο που κατατέθηκε το δείγμα.Πόσο κοστίζουν οι αναλύσεις;Ενδεικτικά, οι τιμές των αναλύσεων σε ιδιωτικά εργαστήρια ξεκινούν από 20€ ανά δείγμα και μπορούν να φτάσουν μέχρι και τα 300€. Στο Γενικό Χημείο του Κράτους, οι τιμές ξεκινούν από 52€ και φτάνουν ακόμα και τις 3.000 ευρώ.Πηγή

Συστάσεις της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ:

Protect Your Home’s Water

Testing wells to safeguard your water

Consider testing your well for pesticides, organic chemicals, and heavy metals before you use it for the first time. Test private water supplies annually for nitrate and coliform bacteria to detect contamination problems early.

Test your well more frequently if you suspect a problem. Be aware of activities in your watershed that may affect the water quality of your well, especially if you live in an unsewered area.

Reasons to test your water

The chart below will help you spot problems. The last five problems listed are not the most immediate health concern. They can make your water taste bad, may indicate problems, and could affect your well long term.

Conditions or Nearby Activities:	Test for:
Recurring gastro-intestinal illness	Coliform bacteria
Household plumbing contains lead	pH, lead, copper
Radon in indoor air or region is radon rich	Radon
Corrosion of pipes, plumbing	Corrosion, pH, lead
Nearby areas of intensive agriculture	Nitrate, pesticides, coliform bacteria
Coal or other mining operations nearby	Metals, pH, corrosion
Gas drilling operations nearby	Chloride, sodium, barium, strontium
Dump, junkyard, landfill, factory, gas station or dry-cleaning operation nearby	Volatile organic compounds, total dissolved solids, pH, sulfate, chloride, metals
Odor of gasoline or fuel oil, and near gas station or buried fuel tanks	Volatile organic compounds
Objectionable taste or smell	Hydrogen sulfide, corrosion, metals
Stained plumbing fixtures, laundry	Iron, copper, manganese
Salty taste and seawater, or a heavily salted roadway nearby	Chloride, total dissolved solids, sodium
Scaly residues, soaps don’t lather	Hardness
Rapid wear of water treatment equipment	pH, corrosion
Water softener needed to treat hardness	Manganese, iron
Water appears cloudy, frothy or colored	Color, detergents

Only use laboratories that are certified to do drinking water tests. To find a certified laboratory in your state, you can contact:

A State Certification Officer to get a list of certified water testing labs in your state
Your local health department, which may also test private well water for free

If a contaminant is detected, the results should include the concentration found and whether this level exceeds a drinking water health standard.

See the List of Drinking Water Contaminants and their Maximum Contaminant Levels (MCL)(6 pp, 920K, About PDF) for information on Drinking Water Contaminants.

If a standard is exceeded in your sample, retest the water supply immediately and contact your public health department for assistance. Some problems can be handled quickly. For example, high bacteria concentrations can sometimes be controlled by disinfecting a well.

Filters or other on-site treatment processes may also remove some contaminants. Other problems may require a new source of water or a new, deeper well. If serious problems persist, you may need to rely on bottled water until a new water source can be obtained.

To detect contamination problems early, you should test private water supplies annually for at least: